Rak jelita grubego
Co to jest rak?
Nasze ciało składa się z milionów komórek, które umierają, a na ich miejscu ciągle pojawiają się nowe. W normalnych okolicznościach komórki dzielą się w sposób kontrolowany. W przypadku, gdy komórka dzieli się i mnoży zbyt szybko powstaje rak. W rezultacie tworzy się masa rozrośniętych komórek zwana guzem. Guzy mogą być łagodnie (nierakotwórcze) lub złośliwe (rakotwórcze). Istnieje 200 różnych odmian raka i wczesne wykrycie może znacznie zwiększyć szanse na wyleczenie.
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego to nowotwór atakujący okrężnicę i odbytnicę. Przy wczesnej diagnozie raka jelita grubego można łatwo wyleczyć.
W Irlandii Północnej raka jelita grubego wykrywa się rocznie u około 1100 osób, a ponad 400 osób na niego umiera. Jest to więc najbardziej śmiertelny nowotwór w Irlandii Północnej.
Twoje jelito
Jelito grube jest częścią układu pokarmowego. Rolą układu pokarmowego jest pobieranie pokarmu oraz wydalanie niepotrzebnych resztek. W jelicie grubym znajdują się niestrawione resztki pokarmu, zanim zostaną wydalone (kał, stolec).
1: Żołądek
2: Jelito cienkie
3: Okrężnica
4: Odbytnica
5: Odbyt
Czynniki ryzyka
Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego jest większe, jeżeli:
- Mają ponad 50 lat
- Masz znaczne obciążenie rodzinne w kierunku raka jelita grubego (w takim przypadku zgłoś się do lekarza rodzinnego)
- Nie prowadzisz aktywnego trybu życia i niezdrowo się odżywiasz
- Chorowałeś na polipy (zmiany nienowotworowe) jelita grubego
- Cierpisz na długotrwałe schorzenie, np. chorobę Leśniowskiego-Crohna lub zapalenie okrężnicy
- Cierpisz na cukrzycę typu 2
Pocieszające informacje
Większość z nas miewa w życiu problemy z jelitami. Wiele mniej poważnych schorzeń jak hemoroidy, zespół jelita drażliwego czy zapalenie okrężnicy mają podobne objawy do raka jelita grubego. Należy zawsze sprawdzić wszelkie objawy dlatego, że większość z nich nie będzie oznaczała raka jelita grubego. Jeżeli objawy są powiązane z nowotworem, to czym szybciej podejmie się leczenie, tym lepiej.
Czego szukać
Każdy ma większą niż 9 na 10 szansę przeżycia raka jelita grubego, jeśli zostanie on wcześnie wykryty, dlatego warto zapoznać się z najczęściej towarzyszącymi mu objawami.
Pierwsze objawy raka jelita grubego to:
- Krew w stolcu lub krwawienie z odbytnicy
- Częste oddawanie luźnych stolców przez przynajmniej trzy tygodnie
- Ból brzucha lub nieustanne wzdęcia
- Niewyjaśniona utrata wagi ciała
- Skrajne zmęczenie bez wyraźnego powodu
- Osłabienie i duszności
Zasięgnij porady lekarskiej, jeżeli masz wyżej wymienione objawy. Pamiętaj, że większość objawów nie będzie rakiem jelita grubego.
Zmniejsz ryzyko
Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania należy:
- Spożywać dużo błonnika. Bogaty w błonnik jest ciemny chleb, brązowy ryż i makaron oraz płatki zbożowe z dużą zawartością błonnika takie jak owsianka
- Spożywać pięć porcji owoców i warzyw dziennie. Jedz tęczę – staraj się jeść owoce i warzywa w rozmaitych kolorach, aby dostarczyć organizmowi różnych witamin i minerałów
- Utrzymuj regularną aktywność fizyczną. Staraj się być aktywny przez przynajmniej 30 minut pięć razy w tygodniu
- Utrzymuj odpowiednie nawodnienie organizmu. Dla właściwego nawodnienia zaleca się picie 6-8 szklanek dziennie
- Nie spożywaj więcej alkoholu niż się zaleca. Mężczyźni i kobiety nie powinni regularnie spożywać więcej niż 14 jednostek alkoholu tygodniowo. Mężczyźni nie powinni regularnie spożywać więcej niż 3 do 4 jednostek alkoholu dziennie, a kobiety nie więcej niż 2 do 3 jednostek alkoholu dziennie.
- Nie pal tytoniu
- Jeżeli kwalifikujesz się do programu badań przesiewowych raka jelita grubego, poddaj się temu badaniu.
Badanie przesiewowe raka jelita grubego
W Irlandii Północnej program badań przesiewowych raka jelita grubego ma na celu rozpoznanie raka zanim pojawią się objawy i gdy szanse na wyleczenie są największe.
Dlaczego warto poddać się takiemu badaniu
- Przy wczesnym rozpoznaiu raka jelita grubego szansa na wyleczenie wynosi 90%
- Oznacza to, że można uniknąć 60. przypadków śmiertelnych w skali roku w Irlandii Północnej
- Badanie przesiewowe wykrywa również polipy. Polipy to twory komórek, które nie są rakowe, ale mogą się przekształcić w komórki rakowe. Przy wczesnym rozpoznaniu polipów można je usunać zanim się przekształcą.
Zarys ogólny badań przesiewowych
- Kobiety i mężczyźni w wieku między 60. a 71. rokiem życia kwalifikują się na badania przesiewowe
- Co dwa lata te osoby otrzymają list, domowy zestaw do badania oraz ulotkę z instrukcją.
- Należy pobrać niewielkie próbki stolca na specjalną kartkę i odesłać zestaw do laboratorium dokonującego badań przesiewowych.
- Jeżeli w próbce będą śladowe ilości krwi, to otrzymasz zaproszenie do poddania się dalszym badaniom. Krew w stolcu nie zawsze oznacza raka
- Wyniki są wydane w przeciągu dwóch tygodni od wysłania próbki
- Około 98 na 100 osób otrzyma normalny wynik
- Badania dowodzą, że regularne poddawanie się badaniom przesiewowym zmniejsza ryzyko śmierci na raka jelita grubego o 16%.
Aby dowiedzieć się więcej na temat programu badań przesiewowych Irlandii Północnej, odwiedź stronę
Action Cancer zapewnia…
Wczesne wykrywanie
Badania piersi i ogólnego stanu zdrowia są dostępne w busie „Big Bus” oraz Action Cancer House w Belfast.
Dodatkowe wsparcie i usługi
Terapie uzupełniające, akupuntura, pomoc terapeuty, doradztwo życiowe, programy mentoringu równorzędnego oraz programy pozytywnego życia (ang. Positive Living Programmes) są dostępne dla osób dotkniętych rakiem, aby podnieść jakość życia i poznać strategię radzenia sobie z chorobą.
Edukacja
Ponieważ jesteśmy lokalną organizacją charytatywną skupiającą się na zwiększaniu świadomości społecznej o raku, profilaktyce i wykrywaniu tej choroby, nasz zespół promocji zdrowia zapewnia szereg usług i programów edukacyjnych dla szkół, społeczności i miejsc pracy na całym terenie Irlandii Północnej.