Nowotwory dziedziczne
Co to jest rak?
Nasze ciało składa się z milionów komórek, które umierają, a na ich miejscu ciągle pojawiają się nowe. W normalnych okolicznościach komórki dzielą się w sposób kontrolowany. W przypadku, gdy komórka dzieli się i mnoży zbyt szybko powstaje rak. W rezultacie tworzy się masa rozrośniętych komórek zwana guzem. Guzy mogą być łagodnie (nierakotwórcze) lub złośliwe (rakotwórcze). Istnieje 200 różnych odmian raka i wczesne wykrycie może znacznie zwiększyć szanse na wyleczenie.
Nowotwory dziedziczne
Fakty:
- Większość nowotworów pojawia się sporadycznie, głównie losowo i w wyniku czynników zewnętrznych, jak środowisko i styl życia.
- Około 6-19% wszystkich nowotworów to nowotwory rodzinne, tzn. że występują w rodzinie. Niektóre typy raka występują w rodzinach częściej niż inne – rak piersi, jelita grubego, tarczycy i jajnika. Ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta 20-30%, jeżeli ktoś w rodzinie miał raka.
- Około 5% nowotworów wiąże się z mutacją genów.
- Najbardziej powszechne zmutowane geny wiążące się z rakiem piersi to BRCA 1 i BRCA2. Zmutowany gen BRCA można odziedziczyć ze strony matki lub ojca.
- Nosiciel zmutowanego genu BRCA może mieć zwiększone ryzyko zachorowalności na raka:
U nosicieli genu BRCA występuje ryzyko zachorowania na raka piersi do 87% i 40-60% ryzyka zachorowania na raka janika.
U nosicieli genu BRCA 2 występuje ryzyko zachorowania na raka piersi do 84%, 20% ryzyka zachorowania na raka prostaty, 20-30% na raka jajnika i 3% na raka trzustki. 9% nosicieli płci męskiej zachoruje na męskiego raka piersi.
- Zmutowane geny mają 50% szans na to, że zostaną odziedziczone przez dzieci nosiciela bez względu na płeć nosiciela.
- Potwierdzono w badaniach, że około 559 kobiet w Irlandii Północnej są nosicielkami genu BRCA 1 lub 2.
- Chirurgia prewencyjna jest jedną z opcji dla nosicielek genu BRCA 1 lub 2.
- Badania wykazują, że ogólnie zdrowe odżywianie i regularny ruch zmniejszają ryzyko zachorowania na raka. 30 minut codziennego ruchu może obniżyć ryzyko zachorowania na raka piersi o przynajmniej 20%. Nadwaga może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka – wskaźnik masy ciała wynoszący ponad 30 zwiększa ryzyko o 25%.
(Niniejsza informacja pochodzi od Prof Morrisona, Lekarza specjalisty genetyka i jego zespołu genetyków w Belfast City Hospital)
Kolejne kroki
Jeżeli martwisz się odziedziczeniem raka i spełniasz którekolwiek z kryteriów opisanych poniżej, zasięgnij opinii lekarza rodzinnego, który oceni Twoją sytuację i, jeżeli jest to wskazane, skieruje Cię do kliniki chorób rodzinnych (w przypadku raka piersi) lub kliniki genetycznej w szpitalu. Tam zostanie przeprowadzony pełen wywiad rodzinny, ocenią Twoje ryzyko i w razie konieczności wykonają testy genetyczne
Kryteria
- Jeden krewny pierwszego stopnia (np. matka, ojciec, córka, siostra, brat) miał postawioną diagnozę raka przed 40. rokiem życia
- Dwóch krewnych pierwszego stopnia miało postawioną diagnozę przed ukończeniem 50. roku życia (z tej samej strony rodziny)
- Trzech krewnych pierwszego lub drugiego stopnia (po tej samej stronie rodziny)
- Jeden krewny płci męskiej pierwszego stopnia miał raka piersi
- Krewny, który jest wiadomym nosicielem genu BRCA
Dostępne wsparcie
Action Cancer oferuje darmową pomoc terapeuty i usługi terapii uzupełniających każdemu kto w przeszłości lub obecnie odwiedził klinikę chorób rodzinnych lub klinikę genetyczną. Oferujemy również specjalistyczne usługi, jak leczenie blizn, terapie oparte na technice Bowena i technice Emmetta, akupunkturę oraz programy ćwiczeń grupowych takich jak pilates i joga.
Zdajemy sobie sprawę, że proces badań genetycznych jest bardzo stresujący dla całej rodziny. Czasami badania trwają bardzo długo. Nasze usługi są po to, aby zaoferować wsparcie, wysłuchać Ciebie i udostępnić terapie, które pomogą Ci poradzić sobie z emocjami, napięciem i stresem, towarzyszącym tej sytuacji. Nie udostępniamy usługi badań genetycznych, ale wspieramy Cię w trakcie tego procesu lub po otrzymaniu wyników, gdy nie radzisz sobie z emocjami.
Nasze usługi wsparcia są dostępne w całym regionie.
Action Cancer zapewnia…
Wczesne wykrycie
Badania piersi i ogólnego stanu zdrowia są dostępne w busie „Big Bus” oraz Action Cancer House w Belfast.
Dodatkowe wsparcie i usługi
Terapie uzupełniające, akupuntura, pomoc terapeuty, doradztwo życiowe, programy mentoringu równorzędnego oraz programy pozytywnego życia (ang. Positive Living Programmes) są dostępne dla osób dotkniętych rakiem, aby podnieść jakość życia i poznać strategię radzenia sobie z chorobą.
Edukacja
Ponieważ jesteśmy lokalną organizacją charytatywną skupiającą się na zwiększaniu świadomości społecznej o raku, profilaktyce i wykrywaniu tej choroby, nasz zespół promocji zdrowia zapewnia szereg usług i programów edukacyjnych dla szkół, społeczności i miejsc pracy na całym terenie Irlandii Północnej.